Sekta ya kilimo hutegemea hali ya hewa iliyo nzuri kama mvua za wastani .Mvua za kuzidi pamoja na ukame umeathiri wakulima kwa njia mbalimbali.  Msimu wa mvua unapokaribia, mkulima anatakiwa kujitayarisha kwa kipindi muhimu ambacho kinaweza kuathiri kwa kiasi kikubwa mazao na maisha yao. Hali kadhalika msimu wa jua kali mkulima anatakiwa kujiandaa vyema ili kufanikiwa katika kilimo. Wakati mvua ni muhimu kwa ukuaji wa mazao, lakini tukumbuke pia mvua nyingi zinaweza kusababisha mafuriko, mmomonyoko wa udongo na magonjwa ya mazao yanayoleta changamoto kwa wakulima. Vidokezo hivi muhimu vilivyopandaliwa vinaweza kuwasaidia wakulima kutumia vyema kipindi cha mvua na kiangazi kwa manufaa makubwa.

1. Uchaguzi wa Mazao

Kuchagua mazao yanayofaa na kuhakikisha yanapandwa kwa wakati sahihi ni mikakati muhimu kukabiliana na mabadiliko tabia nchi. Chagua mazao yanayopenda /kustahimili maji mengi kama mpunga, mahindi na baadhi ya maharagwe. Pia zingatia muda wa msimu wa mvua katika eneo lako ili uchague kwa umakini aina ya mazao yenye muda mfupi wa kukoma ili kupunguza adhari ya mafuriko na magonjwa yatokanayo na unyevu mwingi.

2. Tengeneza matuta na mifereji ya Maji

Mifereji ya maji na matuta ni muhimu kwa kuzuia kutua kwa maji na mmomonyoko wa udongo wakati wa msimu wa mvua. Wakulima wanaweza kutekeleza mifumo ya mifereji ya maji kama vile mitaro, vifurushi vya kontua na matuta vilivyoinuliwa, vinaweza kusaidia kupitisha maji kuokoa mazao, kuzuia mmomonyoko wa udongo na mimea kuzama kwenye maji

3. Kilimo cha mazao kufunika udongo

Mbinu hii ni nzuri na husaidia kuongeza naitrogeni, kuhifadhi unyevu katika udongo na kuzuia magugu. Mbinu hii husaidia kurutubisha udongo na kupunguzxa athari ya matone ya mvua ambayo huweza kusababisha mmomonyioko wa udongo na upotevu wa rutuba. Hii kwa upande huongeza afya ya udongo kwa ujumla na kustahimili maji mengi.

4. Udhibiti wa Magonjwa na Wadudu

Msimu wa mvua magonjwa ya mazao na wadudu hutengenezeka kirahisi na kuenea kwa kasi. Tekeleza mikakati jumuishi ya kudhibiti wadudu, kama vile aina za mazao yanayostahimili magojwa hasa yatokanayo na mvua, kubadilisha mazao ili kupunguza athari za wadudu na magonjwa shambani. Kuchunguza mara kwa mara na kutambua mapema changamoto ya wadudu na magonjwa ni muhimu kwa ajili ya kutafuta suluhisho haraka.

5. Uvunaji wa Maji

Ingawa mvua nyingi zinaweza kusababisha maji kujaa shambani na kuharibu mazao, lakini uhaba wa mvua/maji unaweza kusababisha tatizo ya ukame kwa mazao. Ni vema kuweka mikakati ya usimamizi wa maji kama vile uvunaji wa maji ya mvua, umwagiliaji kwa njia ya matone na umwagiliaji wa ziada wakati wa kiangazi ili kuhakikisha viwango vya unyevu thabiti kwa mazao yako. Ratiba sahihi ya umwagiliaji kulingana na mahitaji ya maji ya mazao ni muhimu ili kuongeza mavuno wakati wa msimu wa mvua. Kumbuka wakati mzuri wa kunyeshea mazao ni asubuhi na jioni, kwani kunyeshea wakati wa mchana hupelekea kuumiza mazao yako na mwanga wa jua.

6. Tumia Mbinu za Kilimo cha kisasa

Wakulima wanaweza kutekeleza mbinu za kilimo kama vile kilimo cha bustani ya miti (greenhouse) ili kulinda mazao kutokana na mvua kubwa na mvua ya mawe. Mazao yanayolimwa kwenye bustani ya miti yana nafasi ya kustahimili mvua nyingi zaidi ya zile katika shamba la wazi. Zaidi ya hayo, ni rahisi kudhibiti wadudu na magonjwa kwa mazao yanayopandwa kwenye bustani ta miti. Hii ni njia nzuri ya kilimo cha mboga mboga na matunda kama nyanya na hoho.

7. Fuatilia Miundo ya Hali ya Hewa

Pata habari kuhusu utabiri wa hali ya hewa na ufuatilie mifumo ya hali ya hewa kwa karibu wakati wote. Mapema maonyo ya mvua kubwa, dhoruba au matukio mengine mabaya ya hali ya hewa yanaweza kuwasaidia wakulima kuchukua hatua madhubuti kulinda mazao yao na kupunguza uharibifu unaoweza kutokea.

8. Utunzaji Baada ya Mavuno

Utunzaji sahihi baada ya kuvuna ni muhimu kwa kuhifadhi ubora na soko la mazao yako wakati wa mvua. Vuna mazao katika hatua ya ukomavu unaofaa na uyahifadhi vizuri kwa uangalifu ili kupunguza uharibifu. Vifaa sahihi vya kuhifadhia ni muhimu ili kulinda mazao yaliyovunwa dhidi ya unyevu, wadudu na ukuaji wa ukungu.

9. Matumizi mbolea ya mboji

Uwekaji mbolea ya mboji kama kinyesi cha ng’ombe na kuku husaidia kuhifadhi unyevu kwa muda mrefu hasa kipindi cha jua kali na kuongeza rutuba. Mbinu hii ni muhimu na husaidia mazao kustawi sana hasa katika maeneo yenye mvua chache na pia husaidia kuhifadhi mazingira.

10. Kilimo cha mazao mzunguko

Mbinu hii hutumika kwa kubadilisha mazao aina mbalimbali kwenye shamba moja katika misimu ya kilimo. Mbinu hii hupunguza matumizi ya mbolea za viwandani ,hudhibiti magonjwa na wadudu waharibifu, kuhifadhi udongo na hivyo kuongeza uzalishaji. Mbinu hii hufanywa kwa kujumuisha mimea jamii ya mikunde katika mzunguko wa mazao ambayo ina uwezo wa kubadilisha hewa ya naitrogeni kua kirutubisho muhimu kutumika katika mimea mingine.

11. Matumizi ya mabaki ya mazao

Mbinu hii hutumia mabaki ya mazao kwa kuyaacha shambani baada ya kuvuna kwa lengo la kurejesha virutubisho kwenye ardhi na kuhifadhi unyevu kwenye udongo kwa kipindi cha muda kabla ya misimu mwingine kuanza.

Hitimisho:

Msimu wa mvua unatoa fursa na changamoto kwa wakulima, hivyo kuhitaji mipango makini na mikakati ya usimamizi makini. Kwa kuzingatia kanuni bora za kilimo wakulima wanaweza kutumia faida za msimu wa mvua huku wakipunguza hatari zinazoweza kutokea. .  ‘